Në orët e para të mëngjesit të së shtunës, Shtetet e Bashkuara të Amerikës kryen një seri goditjesh ajrore ndaj tre objekteve kyçe të programit bërthamor iranian, në një operacion të befasishëm që ka tronditur rendin ndërkombëtar dhe ka rritur ndjeshëm tensionet në Lindjen e Mesme.
Objektivat e sulmit ishin qendrat bërthamore në Fordow, Natanz dhe Isfahan. Për realizimin e goditjeve, SHBA përdori bombarduesit strategjikë B-2 me aftësi të larta maskimi, raketa të tipit Tomahawk të lëshuara nga nëndetëset dhe bombat masive GBU-57 “Massive Ordnance Penetrator”, të afta për të depërtuar në thellësi të strukturave nëntokësore.
Presidenti amerikan Donald Trump e cilësoi operacionin si një “sukses të jashtëzakonshëm” dhe deklaroi se “Fordow është zhdukur”. Sipas tij, qëllimi i operacionit ishte të shkatërrohej kapaciteti bërthamor i Iranit përpara se ai të arrinte të zhvillonte armë bërthamore.
Sulmi vjen në një moment kur situata në rajon është përshkallëzuar ndjeshëm pas konfliktit të armatosur midis Izraelit dhe Iranit që nisi më 13 qershor. Izraeli ka përshëndetur goditjet e SHBA-së, me kryeministrin Benjamin Netanyahu që i cilësoi ato si një vendim historik për sigurinë e Izraelit.
Autoritetet iraniane konfirmuan goditjet, duke sqaruar se nuk ka rrjedhje radioaktive, megjithatë dëmet infrastrukturore në objektet e programit bërthamor janë të konsiderueshme. Një këshilltar i lartë i liderit suprem Ali Khamenei deklaroi se tani është radha e Iranit për t’u kundërpërgjigjur.
Pak orë pas sulmeve, Irani nisi raketa balistike drejt territorit izraelit. Sulmet shkaktuan disa dëme materiale dhe plagosje, por autoritetet izraelite raportuan se shumica e raketave u neutralizuan nga mbrojtja ajrore.
Frikë për përshkallëzim
Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së António Guterres dënoi goditjet duke i cilësuar si një “eskalim jashtëzakonisht të rrezikshëm” që mund të sjellë pasoja të paparashikueshme për stabilitetin rajonal dhe global. Edhe vende të tjera aleate të SHBA-së shprehën shqetësim, ndërsa Australia ngriti pikëpyetje mbi përdorimin e mundshëm të bazës sekrete Pine Gap në këtë operacion.
Në vetë Shtetet e Bashkuara, sulmet kanë ngjallur debate të forta politike. Ndërsa republikanët i dhanë mbështetje të plotë presidentit Trump, një pjesë e demokratëve ngritën shqetësime lidhur me mungesën e miratimit nga Kongresi për një veprim të tillë ushtarak.
Rreziku i një lufte më të gjerë
Sulmet ndaj objekteve bërthamore iraniane shënojnë përshkallëzimin më të madh të përfshirjes direkte të SHBA-së në konfliktin midis Izraelit dhe Iranit. Duke synuar neutralizimin e kapaciteteve bërthamore të Teheranit, Uashingtoni ka marrë një rrezik të lartë që mund të çojë në zgjerimin e konfliktit dhe përfshirjen e aktorëve të tjerë rajonalë.
Ekspertët paralajmërojnë se, ndryshe nga krizat e mëparshme, situata aktuale mund të ketë pasoja shumë më të gjera, sidomos nëse Irani zgjedh të përgjigjet në shkallë të plotë ose të aktivizojë grupet e armatosura që mbështet në rajon.
Për momentin, gjendja mbetet e tensionuar, ndërsa diplomacia ndërkombëtare po kërkon rrugë për të shmangur një përplasje të madhe ushtarake që mund të ketë pasoja katastrofike për stabilitetin global. /korrieri
SHIKO EDHE:
Valë tjetër sulmesh ajrore nga Izraeli ndaj vendstrehimeve të Hezbollahut në Bejrut
Tjetër incident me Ryan Air , shpërthen në flakë motori i avionit, a është e sigurt kompania ?
LISTA/ 1 874 shqiptarë, pjesë e listës së Trump për t’u dëbuar nga SHBA
Trondit Trump: Palestinezët do t’i çojmë në Shqipëri
Ekspertët presin një tërmet më të fuqishëm në Stamboll
Çfarë është flamuri i hakmarrjes dhe pse Irani e ngriti fill pas sulmeve të Izraelit
